ΜΕΓΑΣ ΚΑΝΩΝ

Βρισκόμαστε στην Ε εβδομάδα των νηστειών. Η εβδομάδα αυτή είναι το λειτουργικό αποκορύφωμα της Σαρακοστής. Οι ακολουθίες είναι μακρότερες και εκτενέστερες. Στη συνήθη ακολουθία των προηγουμένων εβδομάδων προστίθενται δυό νέες ακολουθίες. Ο Μέγας Κανών, που τον ψάλλαμε τμηματικά την Α  ἑβδομάδα των νηστειών, και ο Ακάθιστος Ύμνος, που τον ψάλλαμε κατά στάσεις τις προηγούμενες Παρασκευές, τώρα ψάλλονται ολόκληροι. Στα μοναστήρια ψάλλεται στον όρθρο της Πέμπτης ο Μέγας Κανών και στον όρθρο του Σαββάτου ο Ακάθιστος Ύμνος. Στις πόλεις όμως, επειδή οι συνθήκες της ζωής είναι διαφορετικές και οι πιστοί δεν είναι ελεύθεροι τα πρωινά, ψάλλεται το βράδυ της Τετάρτης ο Μέγας Κανών και το βράδυ της Παρασκευής ο Ακάθιστος Ύμνος, μαζί με την ακολουθία του αποδείπνου.     Μέγας Κανών ονομάζεται, διότι ενώ οι συνηθισμένοι κανόνες έχουν γύρω στα τριάντα τροπάρια, αυτός έχει διακόσια πενήντα τροπάρια, διότι τόσοι είναι οι στίχοι των εννέα ωδών της αγίας Γραφής. Δηλαδή ο ποιητής του ύμνου έχει γράψει ένα τροπάριο για κάθε στοίχο, ενώ οι άλλοι κανόνες έχουν μόνο τέσσερα τροπάρια για κάθε ωδή της αγίας Γραφής. Αργότερα άλλοι υμνωδοί προσέθεσαν κι άλλα τροπάρια, περίπου τριάντα, προς τιμή της Μαρίας της Αιγυπτίας και του αγίου Ανδρέα. Έτσι ο κανόνας σήμερα αριθμεί περίπου διακόσια ογδόντα τροπάρια.     Συγγραφεύς του ύμνου αυτού είναι ο άγιος Ανδρέας αρχιεπίσκοπος Κρήτης, που έζησε τέλη εβδόμου και αρχάς ογδόου αιώνος και που τον έγραψε στο τέλος της ζωής του, λίγο πριν πεθάνει, στην Ερεσό της Λέσβου. ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ Μ. ΚΑΝΟΝΑ     Ο Μέγας Κανών είναι ένα κύκνειο άσμα, ένας θρήνος προθανάτιος, ένας μακρύς θρηνητικός μονόλογος. Ο ποιητής βρίσκεται στο τέλος της ζωής του. Αισθάνεται ότι οι ημέρες του είναι πια λίγες. Ο βίος του έχει περάσει. Αναλογίζεται το θάνατο και την κρίση του δικαίου κριτού που τον αναμένει. Και έρχεται να κάνει μία αναδρομή στο παρελθόν· μια ανασκόπηση του βίου του· έναν απολογισμό της ζωής του. Αναλογίζεται τα περασμένα, ξαναφέρνει στη μνήμη του τα γεγονότα που πέρασαν. Δεν βρίσκει όμως τίποτα ενθαρρυντικό, τίποτα που να τον ξεκουράζει και να τον ανακουφίζει. Τα πάντα είναι μαύρα και ελεεινά. Οι αμαρτωλές αναμνήσεις τον συμπνίγουν. Η συνείδηση τον ελέγχει. Ανοίγει την αγία Γραφή για να βρει παρηγοριά και ανακούφιση κι όμως η αγωνία του επιτείνεται, διότι βλέπει ότι μιμήθηκε όλες τις κακές πράξεις των ηρώων της ιεράς ιστορίας όχι όμως και τις καλές πράξεις των αγίων. Η μελαγχολία του μετά την μελέτη της Γραφής μεγαλώνει και η σύγκρισή του με τους αγίους τον κάνει να ξεσπά σε νέους θρήνους. Δεν του μένει τίποτα αξιόλογο, τίποτα καθαρό και αμόλυντο για να παρουσιάσει στο Θεό. Η ζωή του δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία αλυσίδα παραπτωμάτων. Δεν ξέρει από που ν’ αρχίσει τους θρήνους του. «Πόθεν άρξομαι θρηνείν τας του αθλίου μου βίου πράξεις; Ποίαν απαρχήν επιθήσω Χριστέ, τη νυν θρηνωδία…» Τέλος αντιλαμβάνεται ότι δεν του μένει παρά η μετάνοια, συντριβή, η καταφυγή στο έλεος του Θεού. Καρπούς αρετής δεν έχει να παρουσιάσει. Γεμάτος αγωνία και ανησυχία για την μεταθανάτιό του τύχη κραυγάζει· Ψυχή μου ψυχή μου, ανάστα τι καθεύδεις; Το τέλος εγγίζει, και μέλλεις θορυβείσθαι· ανάνηψον ουν, ίνα φείσηταί σου Χριστός ο Θεός, Ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών.     Να το μήνυμα του Μ. Κανόνος. Να το δίδαγμα που βγαίνει αβίαστα για μας. Αφού αρετή δεν έχουμε, τουλάχιστον ας μη κοιμόμαστε· ας ξυπνήσουμε κι ας ζητήσουμε το έλεος του Θεού. Αυτό το μήνυμά μας το υπενθύμισε η Εκκλησία μας από της αρχή της Σαρακοστής με τον τελώνη, τον άσωτο, την Κυριακή της κρίσεως και την Κυριακή της εξορίας του Αδάμ από τον παράδεισο. Μας το υπενθύμισε την πρώτη εβδομάδα των νηστειών με την τμηματική ψαλμωδία του Μεγάλου Κανόνος τις τέσσερις πρώτες μέρες. Μας το υπενθυμίζει συνεχώς με τα λεγόμενα κατανυκτικά τροπάρια κάθε μέρας. Μας το υπενθυμίζει με τη μνήμη της Μαρίας της Αιγυπτίας την Ε  Κυριακὴ των νηστειών. Θα μας το υπενθυμίσει κατά κόρο και την Μεγάλη Εβδομάδα. Είναι τόσο μεγάλο αυτό το μήνυμα που θα μας το υπενθυμίζει ξανά και ξανά.     Και πράγματι ας θυμηθούμε τον Δαυίδ που ενώ έκανε φόνο και μοιχεία, εν τούτοις ο Θεός, μετά την συγκλονιστική και παραδειγματική μετάνοιά του, λέγει γι’ αυτόν· «εύρον Δαυίδ τον του Ιεσσαί, άνδρα κατά την καρδίαν μου, ος ποιήσει πάντα τα θελήματά μου» (Πραξ. 13,22). Γιατί το λέγει αυτό ο Θεός; Πως είναι άνδρας κατά την καρδία του ο Δαυίδ που τόσο αμάρτησε; Για να το καταλάβουμε αυτό θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η μετάνοια κατά τους πατέρες είναι· Α . Μία ομολογία πίστεως.     Εκείνος που μετά την αμαρτία του επιστρέφει στον Θεό και ζητά απ’ αυτόν την άφεση, ομολογεί με την πράξη του αυτή ότι πιστεύει σ’ ένα Θεό που δεν είναι ένας λύκος που ζητά να κατασπαράξει τον άνθρωπο, όπως υποστήριξε νεοέλληνας βλάσφημος λογοτέχνης. Πιστεύει σ’ ένα Θεό που δεν είναι μία αράχνη που ρουφάει το αίμα του ανθρώπου, όπως τον παρουσίασε σε ταινία του Σουηδός σκηνοθέτης. Σ’ ένα Θεό που δεν είναι μία ανώτερη απρόσωπη δύναμη, ψυχρή και αδιάφορη για τον άνθρωπο, αλλά είναι ένας πατέρας ελεήμων και φιλάνθρωπος, γεμάτος στοργή και αγάπη για το πλάσμα του. Μας λέγει ο Ησαΐας ότι ακόμη κι αν μας ξεχάσει η μάνα μας και μας μισήσει, ο Θεός δεν πρόκειται να μας ξεχάσει και να μας μισήσει. Πάντοτε θα μας αγαπά και το αίμα του θα μας καθαρίζει από κάθε αμαρτία, όσο μεγάλη κι αν είναι. Β . Μαρτυρική θυσία.     Είναι λοιπόν ομολογία πίστεως η μετάνοια. Αλλά είναι μία ομολογία που δεν είναι κατώτερη από την ομολογία του μάρτυρα, που θυσιάζει τη ζωή του για την πίστη του στο Θεό. Γιατί, όπως ο μάρτυς θυσιάζει την ζωή του, έτσι και ο μετανοών θυσιάζει την περηφάνειά του, τον εγωισμό του, την αξιοπρέπειά του και γίνεται ταπεινός. Και το πόσο μεγάλη και το πόσο σκληρή και ανυπόφορη και δυσβάστακτη είναι αυτή η θυσία το δείχνει η ιστορία της φυλής μας. Οι Έλληνες πολλές φορές θυσίασαν τη ζωή τους, την περιουσία τους, τ’ αγαθά τους, τα παιδιά τους, τις οικογένειές τους, τα πάντα τα πάντα. Σπάνια όμως θυσίασαν τον εγωισμό και την φιλοδοξία τους. Πολλές φορές κινδύνευσε η πατρίδα μας να χαθεί, για να μη παραμερισθεί ο εγωισμός μας και μειωθεί το γόητρό μας. Γι’ αυτό τολμώ να πω ότι η ομολογία του μετανοούντος είναι μεγαλυτέρα της ομολογίας του μάρτυρος και η θυσία του μεγαλυτέρα της μαρτυρικής. Γιατί ο μεν μάρτυς πεθαίνει μέσα στο αίμα, αλλά σαν ήρωας· γεμάτος δόξα· μέσα στα χειροκροτήματα. Ενώ ο μετανοών πεθαίνει μπροστά στα πόδια του εξομολόγου, μέσα στην ταπείνωση και μέσα στον εξευτελισμό, σαν ελεεινός και τιποτένιος. Σαν ήρωες όλοι επιθυμούμε να πεθάνουμε πάνω στη σκηνή του θεάτρου της ζωής. Κανείς όμως δεν επιθύμησε να πεθάνει στο παρασκήνιο· ταπεινός και άδοξος. Μεγάλο πράγμα λοιπόν η μετάνοια· ανώτερο κι απ’ το μαρτύριο. Γ . Αξιοποίηση του παρελθόντος.     Δυστυχισμένος Έλληνας ποιητής, που έφαγε την αμαρτία με το κουτάλι κάτω στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, γράφει σ’ ένα ποίημα του απευθυνόμενος στον εαυτό του· «Η πόλις θα σε ακολουθεί…/ Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ / στην κώχη τούτη τη μικρή, σ’ όλη την γη τη χάλασες». Ήθελε να πει ότι μία και λέρωσες το παρελθόν σου, μην έχεις ελπίδα για το μέλλον σου. Το παρελθόν παντού θα σε κυνηγά. Δεν θα λυτρωθείς ποτέ απ’ αυτό. Και έρχεται ο Χριστός και μας λέγει· «Θέλεις να κάνεις λευκό το μητρώο της ψυχής σου; Μπορείς άνετα. Κι αν οι αμαρτίες σου σ’ έχουν μαυρίσει, εγώ θα σε λευκάνω. Κι αν είσαι γεμάτος τραύματα και έλκη, εγώ θα στ’ απαλείψω· τόσο τέλεια που ούτε καν θα φαίνονται ότι υπήρχαν. Δεν με ενδιαφέρει αν ήσουν ληστής, κακοποιός, πόρνος, μοιχός, ασελγής, και ο,τιδήποτε άλλο. Εφόσον μετάνιωσες για μένα είσαι άγγελος. Είσαι ανώτερος από τους ηθικούς και τίμιους, τους γεμάτους περηφάνεια και ναρκισσισμό. Τους κομπορρήμονες και μεγαλομανείς. Αυτούς που δεν νοιώθουν την ανάγκη του Θεού. Εγώ εσένα προτιμώ απ’ αυτούς». Δ . Φάρμακο και θεραπεία.     Η αμαρτία διασαλεύει την φυσική κατάσταση του ανθρώπου. Τον ταράσσει, τον κάνει άρρωστο στη ψυχή και στο σώμα. Το άγχος, το κενό, η ανασφάλεια, η μελαγχολία, οι τύψεις συνειδήσεως είναι τα συμπτώματά της. Κι ενώ οι νευρώσεις κάθε μέρα αυξάνονται και τα ψυχικά νοσήματα πολλαπλασιάζονται, εμείς αρνούμαστε να πάμε στον εξομολόγο, να δείξουμε τα τραύματά μας και να θεραπευθούμε. Κι ενώ αρνούμαστε τον εξομολόγο, τρέχουμε, πατείς με πατώ σε, στους ψυχαναλυτές και στα reality shows, να βρούμε ανακούφιση και παρηγοριά. Δεν είμαστε περίεργοι και άξιοί της τύχης μας;     Σημείωση· για την περιγραφή του Μ. Κανόνος είχαμε υπ’ όψη μας το βιβλίο «Λογική Λατρεία», Θεσ/νίκη 1971, του αειμνήστου καθηγητού του Α.Π.Θ. Ιω. Φουντούλη. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ

Ο Γ.ΕΦΡΑΙΜ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΙΖΟΝΑ ΜΙΛΑ ΣΤΟ AGIORITIKOVIMA ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ

Κυριακή, 19 Φεβρουάριος 2012

Επιμέλεια:Γιώργος Θεοχάρης
«Τα όπλα μαζικής καταστροφής είναι έτοιμα και περιμένουν το σύνθημα», υπογραμμίζει ο φωτισμένος γέροντας Εφραίμ από την Αριζόνα της Αμερικής σε δηλώσεις του στο agioritikovima.gr και στον συνεργάτη μας Θεμιστοκλή Καφαντάρη.
΄΄Οι προσευχές των γεροντάδων παρατείνουν τα όσα άσχημα γεγονότα θα συμβούν΄΄, εξηγεί και μας παροτρύνει να προσευχόμαστε αδιαλλείπτως . «Καλό είναι να έχουμε τρόφιμα πρώτης ανάγκης για κάθε ενδεχόμενο διότι όταν κάποιος έχει ανάγκη και τρώει χώμα από την πείνα θα έχει τεράστια βαρύτητα η ελεημοσύνη σου όταν του δώσεις να φάει!.Ο θεός υπάρχει παντού», σημείωσε ο γ. Εφραίμ.

H δήλωση του χαρισματούχου γέροντα Εφραίμ

Η κρίση οφείλεται στο γεγονός ότι οι κοσμικοί γίναμε σαν δαίμονες και οι μοναχοί ως κοσμικοί και έχουμε δώσει δικαιώματα στον έξω από δω. Δεν έγινε τίποτα συνταρακτικό π.χ. πόλεμος, διότι υπάρχουν γεροντάδες σε μοναστήρια και σκήτες όπως π.χ. στο Άγιο Όρος, Όρος Σινά , Μετέωρα κ.λ.π. που έχουν δώσει, μέσω προσευχών, παράταση στα όσα θα συμβούν.
Τα όπλα μαζικής καταστροφής είναι έτοιμα και περιμένουν το σύνθημα.
Οι προϋποθέσεις υπάρχουν όπως πρόσφορο είναι το έδαφος.Γνωρίζουμε από τις ειδήσεις ότι Ιράν, Αμερική, Κίνα, Ρωσία, διαθέτουν όπλα, αν ψάξεις στο διαδίκτυο θα βρεις και αλλά κράτη όσο δύσπιστος και εάν είσαι.
Να κάνετε καθαρή εξομολόγηση, με ευλάβεια, να είστε προσηλωμένοι στα πνευματικά σας καθήκοντα και να συμμετέχετε στα μυστήρια ανελλιπώς, κυρίως εξομολόγηση και θεία κοινωνία. Να λέτε την ευχή συνεχώς΄΄ Κύριε Ιησού Χριστέ, Ελέησον με΄΄ και ΄΄Υπεραγία Θεοτόκε, Σώσον ημάς΄΄ μόνο έτσι θα σωθούμε!
Καλό είναι να έχουμε τρόφιμα πρώτης ανάγκης για κάθε ενδεχόμενο διότι όταν κάποιος έχει ανάγκη και τρώει χώμα από την πείνα θα έχει τεράστια βαρύτητα η ελεημοσύνη σου όταν του δώσεις να φάει!

ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

Ὁ Σύνδεσμος Χριστιανῶν Νέων «Λύχνος» τῆς Ο.Χ.Α. «Ἀπολύτρωσις» τιμώντας τήν ἐπέτειο τῆς 25ης Μαρτίου θά παρουσιάσει ἐπίκαιρη ἑορταστική ἐκδήλωση στήν κεντρική αἴθουσα τῆς Ἀδελφότητος (Πέλοπος 7, κοντά στόν ἱ. ναό τοῦ Ἁγ. Δημητρίου).
Ἡ ἐκδήλωση θά περιλαμβάνει ἀπόδοση ὕμνων καί τραγουδιῶν ἀπό τήν χορωδία του Συνδέσμου, καθώς καί παρουσίαση σέ διασκευή τοῦ θεατρικοῦ ἔργου τοῦ Γ. Θεοτοκᾶ «Τό τίμημα τῆς λευτεριᾶς (Κατσαντώνης)». Τό πρόγραμμα τῶν παραστάσεων ἔχει ὡς ἑξῆς:

• Σάββατο 24 Μαρτίου, 4.00 μ.μ. (γιά τά Κατηχητικά)

6.30 μ.μ. (γιά τό κοινό)

• Κυριακή 25 Μαρτίου, 6.30 μ.μ. (γιά τό κοινό)

Ἡ ἐκδήλωση εἶναι ἀφιερωμένη στήν μνήμη τοῦ σεβαστοῦ μας ὁμ. καθηγητῆ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ., καί ἱδρυτῆ τοῦ Συνδέσμου, Παυσανία Κουτλεμάνη.

Για την καταλαλιά και κατάκριση

 Ηρώτησαν Γέροντα, τί διαφέρει η καταλαλιά από την κατάκρισιν; και ο Γέρων απεκρίθη: «Η καταλαλιά λέγεται εις τα ιδιώματα της ψυχής, καθώς όταν λέγης^. ο δείνα είναι καλός, αλλά πεισματάρης ή αδιάκριτος. Η δε κατάκρισις λέγεται εις τας πράξεις όπως παραδείγματος χάριν όταν λέγης: εκείνος έκαμεν απάτην ή αρπαγήν. Και βέβαια, εννοείται, ότι η κατάκρισις είναι χειρότερη από την καταλαλιάν».

*  Είπε Γέρων: Εάν καταλαλήσης του αδελφού σου και σε τύπτει η συνείδησίς σου, πήγαινε βάλε μετάνοιαν εις αυτόν και είπε του: «Σε κατηγόρησα». Και φυλάξου εις το εξής να μη ξαναγελαστής διότι η καταλαλιά είναι θάνατος της ψυχής.

* Εάν καταλαλήση αδελφός αδελφόν έμπροσθέν σου, πρόσεξε μην παρασυρθής και ειπής, ναι, έτσι είναι^. αλλά ή σώπασε, ή πες του: «Εγώ, αδελφέ, είμαι κολασμένος και δεν ημπορώ να κρίνω άλλον». Κι' έτσι θα σωθήτε και συ και εκείνος.

 *  Ας αποφύγωμεν, αδελφοί, τον ψιθυρισμόν, διά να μη στερήση ημάς του Παραδείσου και μας ρίξη μέσα εις την γέενναν του πυρός. Διότι ο όφις ψιθυρίσας, έδιωξε την Εύαν από τον Παράδεισον.

 

*  Δεν υπάρχει ποτέ καταλαλιά η οποία να γίνεται από ευθύτητα καρδίας. Διότι δεν είναι ανάγκη να κρημνίσης το ιδικόν σου σπίτι διά να κτίσης του άλλου.

*  Είπε Γέρων: «Καθώς εκείνος που δέχεται μέσα εις τον κόλπον του φωτιάν, καίεται από αυτήν, έτσι και όποιος δέχεται τας συναναστροφάς των πολλών, δεν θα αποφυγή την καταλαλιάν».

(Γεροντικόν).

*  Η κατάκρισις είναι γέννημα της υπερηφανείας, γι' αυτό ταπεινός είναι μόνον εκείνος που δεν κατακρίνει τους άλλους.

*  Ποτέ να μη κατακρίνουμε τον συνάνθρωπόν μας, για να μη έχουμε κατήγορό μας τον Θεό. Να θεωρούμε όλους καλύτερους από εμάς και μόνο τον εαυτόν μας αμαρτωλό. Η κατάκρισις δεν γίνεται μόνο με το λόγο, αλλά και με τον νου και με την εσωτερική διάθεσι της καρδιάς. Να είμεθα συγκρατημένοι στις κρίσεις μας για να μην πέσουμε στην κατάκρισι. Το καλύτερο απ' όλα είναι να συνηθίσουμε στην κατάκρισι του εαυτού μας, και να πάψουμε να ασχολούμεθα με τους άλλους, (π. Παΐσιος).

*  Ο εκνευρισμός και η κατάκρισι είναι πάθη, με τα οποία θα παλεύουμε σε όλη μας την ζωή.

*  Τον άνθρωπο, που εμπιστεύεται στις υποβολές του Πονηρού, να έχη υπόνοιες, τον εξουσιάζει ο διάβολος. Όταν ο διάβολος μας δείχνει τις ελλείψεις των άλλων και τις αδυναμίες και μας σπρώχνει στην κατάκρισι, να λέμε στον εαυτόν μας ότι είμεθα χειρότεροι από άλλους.

*  Εάν εκείνος που θα πη τον αδελφόν του μωρόν είναι άξιος της εσχάτης κολάσεως, λέγει ο άγιος Χρυσόστομος, κακούργον και βάσκανον και ευτελή και κενόδοξον και μυρία άλλα παρόμοια κατηγορεί, πόσον εις τον εαυτόν του θα συγκεντρώση πυρ γεέννης!

* Όπως ακριβώς στο ψωμί (είναι απαραίτητο) το αλάτι, έτσι και ανάμεσα στις αρετές η αγάπη. Χωρίς αυτή δεν μπορεί κανείς να πραγματοποιήση όπως πρέπει τις αρετές, αφού κάθε αρετή με την αγάπη και την ταπεινοφροσύνη επιβεβαιώνεται.

Η ταπεινοφροσύνη, από το ένα μέρος, ανεβάζει τον κάτοχό της σε ύψη κατορθωμάτων. Και η αγάπη, από το άλλο μέρος, τον κρατάει γερά και δεν τον αφήνει να πέση από κει... Ας αγωνιστούμε λοιπόν, αγαπητοί, κατά τη δύναμί μας, να την αποκτήσουμε, ώστε να μη μας αιχμαλωτίσουν οι εχθροί μας (Άγ. Ευθύμιος).

* Από τον πλησίον μας εξαρτάται η ζωή και ο θάνατός μας. Γιατί, αν κερδίσουμε τον αδελφό, κερδίζουμε τον Θεό. Και αν σκανδαλίσουμε τον αδελφό, αμαρτάνουμε στο Χριστό (Μ. Αντώνιος).

*  Όταν αρχίσει κανείς να αισθάνεται στην ψυχή του έντονα την αγάπη του Θεού, τον ίδιο καιρό αρχίζει να αγαπά και τον πλησίον με αίσθηση πνευματική.

* Κανείς δεν μπορεί ν' αγαπάει ή να πιστεύει ειλικρινά, αν έχει κατήγορο τη συνείδησή του, μας βεβαιώνει ο άγιος Διάδοχος Φωτικής.

* Αδύνατον είναι να αποκτήσει σταθερή αγάπη (προς τον Θεό), όποιος έχει κάποιαν εμπαθή κλίση σε οτιδήποτε γήινο.

* Εάν εκείνος που έχει όλα τα χαρίσματα του Πνεύματος, αγάπην όμως δεν έχει τίποτα δεν ωφελείται, κατά τον θείον Απόστολον Παύλον, πόση οφείλομε να επιδείξουμε επιμέλεια, διά να την αποκτήσωμε αυτήν, μας λέγει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής.

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ, 1296-14.11.1356

 Ποιος, αγαπητοί, ήταν ο μέγας και θείος Γρηγόριος το πληροφορούμεθα με σαφήνεια και πληρότητα και μόνον από το απολυτίκιό του.       

"Ορθοδοξίας ο φωστήρ, Εκκλησίας το στήριγμα και διδάσκαλε, των μοναστών η καλλονή, των θεολόγων υπέρμαχος απροσμάχητος, Γρηγόριε θαυματουργέ, Θεσσαλονίκης το καύχημα, κήρυξ της χάριτος, ικέτευε δια παντός, σωθήναι τας ψυχάς ημών."

 Η καταγωγή του Αγίου Γρηγορίου ήταν η Κωνσταντινούπολις. Γεννήθηκε το 1296 από γονείς εναρέτους και ενδόξους, τον Κωνσταντίνον και την Καλλονήν. Ο πατέρας του ήταν συγκλητικός, και έγινε κατόπιν και μοναχός. Εμπιστεύθηκε τα παιδιά του στην δυνατή προστασία της Θεοτόκου την οποία και άφησε Επίτροπόν τους. Ήταν επτά ετών όταν εκοιμήθη ο ενάρετος πατέρας του.
 Εκτός από το θεϊκό χάρισμα της ευφυΐας έδειξε και σπάνια επιμέλεια, ώστε σε μικρό διάστημα να έχη συγκεντρώση στον εαυτό του κάθε λογής επιστήμη και γνώση. Σε ηλικία 20 ετών έγινε θαυμαστός και από μεγάλους και σοφούς της εποχής του.
 Για τη όλη του αξιοζήλευτη προκοπή ζητήθηκε και από τον αυτοκράτορα στα βασίλεια, αλλά ο ευλογημένος Γρηγόριος, σαν συνετός, τον νου του εγύρισε σε υψηλότερα και εζητούσε να ανέβη στον Θεό, και για αυτό τον λόγον αφιερώνει τον εαυτό του στον Θεό και ζη στο εξής βίον ασκητικόν και ισάγγελον.
 Τον σκοπό του φανερώνει στην μητέρα του και εκείνη η ευλογημένη εδόξασε τον Θεό και κάλεσε και τα άλλα τέσσαρα παιδιά της για να πληροφορηθούν από τον μεγαλύτερο αδελφό τα σχετικά με την αφιέρωσί του στην λατρεία του Θεού. Τους κατέπεισε όλους και φάνηκαν και αυτοί πρόθυμοι στον ίδιο πόθο και την αφιέρωσί τους στον Θεό.
 Εμοίρασαν με τρόπο ευαγγελικό τα υπάρχοντά τους στους πτωχούς και αφίνοντας τις ματαιότητες του κόσμου με προθυμία ακολούθησαν τον Χριστό.
 Την μητέρα με τις δύο αδελφές έβαλαν σε γυναικείο μοναστήρι, τα δε δύο άλλα αδέλφια του επήρε μαζί του στο Άγιον Όρος.
 Στο Άγιον Όρος εμπήκε στην υποταγή του θαυμασίου Γέροντος Νικηφόρου, ο οποίος ζούσε ησυχαστική ζωή κοντά στο Μοναστήρι του Βατοπαιδίου. Από τον Γέροντα Νικηφόρο διδάχθηκε κάθε αρετή με τα έργα, με ταπείνωσι ψυχής. Με την υπακοή, την ταπείνωσι και την άσκησι εγνώρισε έμπρακτα τις αρετές και εμόρφωσε στην καρδιά του τον Χριστό. Εκεί αξιώθηκε να δεχθή, με μυστική αποκάλυψι, την αντίληψι της Υπεραγίας Θεοτόκου.
 Μετά την κοίμησι του Γέροντός του έρχεται στην περίφημη Μονή της Μεγίστης Λαύρας, όπου έμεινε λίγα χρόνια ασκούμενος με μεγάλη σπουδή στα πνευματικά αγωνίσματα. Από την Μονή επήγε σε πιο ερημικό τόπο και παρέδωσε τον εαυτό του σε κάθε κατά Χριστόν σκληραγωγία. Τις αισθήσεις του με προσοχή συμμάζεψε, την δε ζωή του άριστα παιδαγώγησε και με την βοήθεια του Θεού ενίκησε κατά κράτος τους πολέμους του διαβόλου. Με αγρυπνίες και πηγές δακρύων καθάρισε την ψυχή του και έγινε σκεύος εκλεκτό του Παναγίου Πνεύματος και αξιώθηκε πολλές θεοφανείες.
 Λόγω όμως των πολλών επιδρομών των Τούρκων αναγκάστηκε να αφήση την ησυχία του και να έλθη στην Θεσσαλονίκη, χωρίς όμως να βγή από την ακρίβεια της αγίας του ζωής.
 Αφού καθάρισε, με την βοήθεια του Θεού και με πολλούς ασκητικούς κόπους, το σώμα και την ψυχή, δέχθηκε κατόπιν από θεϊκή πληροφορία και το μέγα της ιερωσύνης χάρισμα. Ετελούσε δε την ιερά Μυσταγωγία σαν ένας άλλος άγγελος, ώστε και μόνον όσοι τον έβλεπαν έπαιρναν κατάνυξι στις ψυχές τους. Αναδείχθηκε πνευματοφόρος πατήρ και έλαβε εξουσία κατά των δαιμόνων, το χάρισμα των θαυμάτων, και προέλεγε τα μέλλοντα. Με ένα λόγο ήταν στολισμένος με τα χαρίσματα και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος.
 Το να αγωνιζόμαστε, αγαπητοί, για την αρετή είναι στην δική μας εξουσία, το δε να πέσουμε σε πειρασμούς δεν εξαρτάται από εμάς. Γι΄αυτό και χωρίς τους πειρασμούς τέλειοι δεν μπορούμε να γίνουμε, ούτε και φανερώνεται η πίστις μας προς τον Θεόν. Γι' αυτό πολύ ορθά λένε οι σοφοί τα θεία, μόνον όταν καλώς ανταμωθούν η πράξις και το πάθος, τότε τελειούται ο κατά Θεόν άνθρωπος. Επέτρεψε η πάνσοφος του Θεού Πρόνοια και ο μέγας και άγιος Γρηγόριος να πέση σε πολλούς πειρασμούς για να φανή στ' αλήθεια με όλους τους πειρασμούς τέλειος.
 Η πορεία του Αγίου προς τα άνω Βασίλεια ήταν ουρανομήκης. Με υπακοή, ταπείνωσι και άσκησι εγνώρισε έμπρακτα τις αρετές. Εμόρφωσε δηλαδή τον Χριστό στην καρδιά του. Στην έρημο όλον τον καιρό είχε ασχολία προσευχής και μέσα από την καρδιά του εκραύγαζε προς τον Χριστό «φώτισόν μου το σκότος». Δια μέσου του θεοδιδάκτου δρόμου, της νηστείας, της αγρυπνίας και της προσευχής και των ευαγγελικών αρετών έλαβε ουράνια χαρίσματα...
 Πολύ σωστά στο απολυτίκιο του Αγίου η Εκκλησία μας ομολογεί τον θείον Γρηγόριον «φωστήρα Ορθοδοξίας, Εκκλησίας στήριγμα και διδάσκαλον, κήρυκα της χάριτος».
 Για 23 ολόκληρα χρόνια δέχθηκε ο Άγιος πιστός δούλος του Θεού Γρηγόριος πολλές συκοφαντίες και την λύσσα του Σατανά...
 Αφού πείστηκε περισσότερο στην θεία ψήφο, ωδηγήθηκε στον αρχιερατικό θρόνο και άξιος έγινε ποιμένας της Εκκλησίας των Θεσσαλονικέων. Σαν αρχιερέας πρόσθεσε περισσότερους κόπους για τον Χριστόν, το Ευαγγέλιον και την Εκκλησία Του.
 Οι δυτικοί, Βαρλαάμ, Ακίνδυνος και λοιποί πολέμιοι του Αγίου Γρηγορίου έλεγαν ότι η θεία Χάρις είναι κτιστή, οπότε μένει ο άνθρωπος και ο κόσμος αμέτοχος στην θεία ζωή και χάρι.
 Πρέπει να αισθανώμεθα τον Άγιο Γρηγόριο μαζί με την Εκκλησία μας σαν κανόνα της Ορθοδόξου Θεολογίας και της χριστιανικής ζωής.
 Επί της βασιλείας Ανδρονίκου Δ' του Παλαιολόγου, που ήταν θερμός προστάτης της ευσεβείας, συγκροτήθηκε ιερά Σύνοδος στην οποία ήλθε και ο Βαρλαάμ και με κομπασμό και έπαρσι ανέφερε τα κακόδοξα του δόγματα και τις κατηγορίες του εναντίον των ευσεβών. Με θείο, όμως, Πνεύμα, αφού ενισχύθηκε ο μέγας Γρηγόριος και παίρνοντας δύναμι Θεού, εταπείνωσε το βλάσφημο και υπερήφανο στόμα του Βαρλαάμ, και με λόγους και συγγράμματα πύρινα τις κακοδοξίες του εχάλασε... Επίσης και τον διάδοχο του Βαρλαάμ Ακίνδυνον τον παρουσίασε στην Σύνοδο σαν Βαρλααμίτην...
 Μπροστά σε τρεις αυτοκράτορες και τρεις πατριάρχας και συνόδους ανέτρεψε, με λόγους και συγγράμματα θεόπνευστα, τις πλάνες και αιρετικές διδασκαλίες του Βαρλαάμ, Ακινδύνου και ομοφρόνων τους...
 Εκτός όλων αυτών ο Θεός, κατά τις ανεξιχνίαστες Του βουλές, τον έστειλε διδάσκαλο στην Ανατολή. Σαν υπέρμαχος της ευσεβείας, προσκλήθηκε στην Κων/πολι και σαν πρέσβυς για να ειρηνεύσει την Εκκλησίαν από τις συκοφαντίες του ασεβούς Βαρλαάμ...
 Ενώ όμως επήγαινε πιάστηκε από τους αγαρηνούς (Τούρκους) και ωδηγήθηκε αιχμάλωτος στην Ανατολή. Εκεί τον εκράτησαν ένα χρόνο, και τον έσερναν από τόπο σε τόπο και από πόλι σε πόλι, και σαν τέλειος αθλητής και διδάσκαλος του Χριστού εδίδασκε το Ευαγγέλιο του Χριστού άφοβα.
 Όσοι στέκονταν καλά στην πίστι τους στερέωνε περισσότερο και τους παρακινούσε να μένουν ακλόνητοι στην πίστι, τους δε κλονιζομένους τους εστερέωνε κατά σοφό τρόπο. Με όσους πάλι είχαν προδώσει την πίστι και περιέπαιζαν τα χριστιανικά δόγματα διαλεγόταν με θάρρος για την ένσαρκο οικονομία, την προσκύνησι του Τιμίου Σταυρού, των σεβασμίων εικόνων και για τον Μωάμεθ και άλλων πολλών ζητημάτων. Και άλλοι από τους παρόντας, οι καλοπροαίρετοι, τον εθαύμαζαν, άλλοι εμαίνονταν εναντίον του, οι οποίοι και ήθελαν να τον σκοτώσουν, αν δεν τους εμπόδιζε η ελπίδα της εξαγοράς του, οικονομία και αυτό της θείας Προνοίας, για την μεγάλη ωφέλεια της Εκκλησίας, όπως και έγινε. Τον ελευθέρωσαν κάποιοι φιλόχριστοι και επανήλθε στην ποίμνη του μάρτυς αναίμακτος με τα στίγματα του Χριστού στολισμένος...
 Μέσα μόνο στην αγία του Χριστού Ορθόδοξον Εκκλησία μπορούμε να γνωρίσουμε τον Θεό, όχι με την διάνοια η το συναίσθημα, αλλά με αγιοπνευματική εμπειρία μπορεί ο ζωντανός χριστιανός να έχη μετοχή στο φως, την ζωή και την δόξα της Αγίας Τριάδος. Εμείς οι άνθρωποι κοινωνούμε και ενωνόμαστε με τον Θεό δια μέσου των θείων ενεργειών του Θεού που είναι άκτιστες, ενώ η θεϊκή ουσία του Θεού είναι ακοινώνητος.
 Στην χρυσή αλυσίδα των μεγάλων διδασκάλων και Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας συναριθμήθηκε και ο μέγας Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο οποίος και αναδείχθηκε ισάξιος των Αγίων Αθανασίου, Βασιλείου, Γρηγορίου, Χρυσοστόμου, Κυρίλλων, Μαξίμου, Δαμασκηνού, Φωτίου και Θεοδώρου Στουδίτου.
 Σπάνια έγινε τόσος αγώνας, τόση προπαγάνδα, τόση δυσφήμησι και κατασυκοφάντησι προσώπου, όσον εναντίον του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Και μέχρι σήμερα οι Δυτικοί διατηρούν στο Παρίσι αντιπαλαμική Σχολή δυσφημούντες τον Άγιο και την διδασκαλία του.
 Ο αυτοκράτωρ, ο πατριάρχης και οι συνοδικοί χαρακτήρισαν στο τέλος της Συνόδου τον Άγιον Γρηγόριον «Διδάσκαλον ευσεβείας, και κανόνα δογμάτων ιερών και στύλον της ορθής δόξης και πρόμαχον Εκκλησίας και βασιλείας ευσεβούς καύχημα».
 Οι απόψεις του, αποτελούν σύνοψι και έκφρασι της εμπειρίας και της παραδόσεως της Εκκλησίας. Το κλειδί της θεολογίας το κατείχε στ' αλήθεια ο θείος Γρηγόριος, επειδή είχαν διανοιγεί τα μάτια του από το Άγιο Πνεύμα.
 Εδίδασκε ότι ο Θεός δεν είναι μόνον αμέθεκτος αλλά και μεθεκτός. Την ουσία του Θεού ουδείς και ουδέποτε ούτε στον παρόντα ούτε στον μέλλοντα αιώνα θα ιδούμε, τις άκτιστες όμως ενέργειες του Θεού μπορούμε να κοινωνήσουμε, ημών θεουμένων, κάτω από κατάλληλες πνευματικές προϋποθέσεις. Αυτές δηλαδή αποτελούν το μέσον και την γέφυρα που συνδέει τον άκτιστο Θεό με τα κτίσματα. Άλλο είναι η ουσία του Θεού και άλλο οι θείες ενέργειές του.

Σύντομη μνημόνευσις των αρετών του.

α) Ήταν υπερβολικά πράος, αλλά γινόταν και γενναίος μαχητής όταν ο λόγος ήταν για τον Θεό και τα θεία.

β) Ήταν αρνητής της κακίας και ανεξίκακος.

γ) Είχε μεγάλη προθυμία στο να ανταμείβη, όσον ήταν δυνατό, με αγαθά όσους φάνηκαν προς αυτόν κακοί.  

Ορθόδοξος Φιλόθεος Μαρτυρία  - Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη"

ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΒΙΒΛΙΑ

Μία ἐπιλογή δώδεκα διδαχῶν πού πραγματεύονται Χαιρετισμούς ἀπό τίς τέσσερις στάσεις τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου. Μία προσέγγιση στήν πάνσεπτη μορφή τῆς Θεοτόκου. Μία ἐπίκληση στήν Παναγία Μητέρα τοῦ Κυρίου νά κρατᾶ κάτω ἀπό τή σκέπη της ὅλη τήν Ἐκκλησία μας, τήν πατρίδα μας, τήν νεολαία. Μϊα προσφορά σέ κάθε ψυχή πού εὐλαβεῖται τή μάνα ὅλου τοῦ κόσμου καί λατρεύει τόν Υἱό της.